علم ریاضی

این وبلاگ جهت استفاده علاقمندان به ریاضی ایجاد شده است.

علم ریاضی

این وبلاگ جهت استفاده علاقمندان به ریاضی ایجاد شده است.

روش های فعال کردن کلاس ریاضی

چکیده

در فضای آموزشی قرن 21 مقوله های سرعت،دقت،مهارت و اطلاعات و فناوری های نوین مطرح است . در این مقاله به بررسی روش های فعال کردن کلاس ریاضی پرداخته شده است که عمدتا تجربه های شخصی نگارنده می باشد و به طور منظم و کنترل شده در کلاس های نگارنده اجرا شده اند و نتایج آن به وسیله ی ارزشیابی های به عمل آمده مورد تایید قرار گرفته است . همچنین برخی از ویژگی های معلمان فعال نیز مورد بررسی قرار گرفته است .

واژه های کلیدی : کلاس ریاضی – تدریس فعال – معلم خلاق – دانش آموز فعال

1- مقدمه

بیشتر دانش آموزان درس ریاضی را به عنوان یکی از سخت ترین درس هایشان می شناسند (که در واقع نیز چنین است ) همچنین نا خود آگاه معلم ریاضی را معلمی بد اخلاق و خشک و خشن می دانند . با توجه به این شرایط اگر معلم ریاضی نیز بخواهد مانند روش های تدریس سنتی در اداره کلاس خشک و خشن برخورد کند و امکان فعالیت و آزادی را از دانش آموزان بگیرد ، دانش آموزان در یادگیری درس ناتوان خواهند بود . شاید در ظاهر درس را فرا گیرند ولی این یادگیری عمقی نخواهد داشت و در آینده مشکل ساز خواهد شد .

با توجه به این عوامل برای موفقیت در امر یاد دهی - یاد گیری معلم باید کلاسی فعال و فرح بخش و متنوع برای دانش آموزان ایجاد کند که در این صورت دانش آموزان در کلاس احساس خستگی نخواهند کرد و با علاقه وانگیزه در فرایند یاددهی–یادگیری شرکت می کنند و ذهنیتی که نسبت به درس و معلم ریاضی دارند تا حدودی تعدیل می شود. شاید بتوان گفت معلم ریاضی بیشتر از سایر معلمان باید به ویژگی های فردی دانش آموزان توجه داشته باشد ، فعالیت هایی متناسب با شرایط جسمی ، محیطی و علمی دانش آموزان طراحی کند ، در برخی از کلاس ها شاید نیاز باشد برای گروهی از دانش آموزان یک موضوع درسی و برای گروهی دیگر موضوع دیگری تدریس شود که بستگی به پایه ی علمی دانش آموزان دارد .

معلم قبل از شروع درس باید با دانش آموزان ارتباط عاطفی و دوستانه برقرار کند که به عنوان یک پیشنهاد می توان روی مهارت های ایجاد ارتباط عاطفی و دوستانه بین معلم و دانش آموز نیز تحقیق کاملی انجام داد که در این مقاله مجال پرداختن به آن نیست .

2- چگونه یک کلاس فعال داشته باشیم ؟

روزگاری که معلم به عنوان گوینده و دانای کلاس و دانش آموز فقط به عنوان شنونده در کلاس حاضر می شد سپری شده است ، زمانی دانش آموز را به عنوان یک لیوان خالی در نظر می گرفتند که باید به وسیله ی معلم و کتاب های درسی پر شود ولی اکنون اشتباه بودن این تفکر به اثبات رسیده است . اکنون دانش آموز را باید آتشی افروخته بدانیم که معلم آن را شعله ورتر می کند . در ادامه روش ها و راه کارهایی برای فعال کردن کلاس ریاضی و بهبود جریان یاددهی – یادگیری ارایه می شود .

2-1 : روش های نوین تدریس

آشنایی با روش های نوین تدریس و اجرای آن ها در کلاس درس لازمه ی کار معلم قرن 21 است . معلم باید به موضوعات هر درس و اهداف آن تسلط کامل داشته باشد . روش های فعال تدریس را به خوبی بشناسد و معایب و مزایای هر یک را بداند و با انتخاب یک یا چند روش فعال ، متناسب با موضوع درس و منطبق با اهداف آن در فعال کردن کلاس درس بکوشد .

2-2 : استفاده از وسایل کمک آموزشی

با بهره گیری از وسایل کمک آموزشی آماده یا دست سازه های معلم و دانش آموزان می توان کلاس را فعال تر برگزار کرد . به عنوان مثال با تهیه ی اشکال هندسی مورد نیاز در بحث حجم دانش آموزان مفاهیم درس حجم را به صورت عینی تر و ملموس تر درک خواهند کرد .

2-3 : استفاده از تکنولوژی های آموزشی

تکنولوژی های آموزشی از قبیل کامپیوتر و ... می توانند علاقه ی دانش آموزان را به درس ریاضی افزایش دهند . در استفاده از کامپیوتر مسلما معلم باید با برخی از نرم افزار های آموزشی ریاضی آشنایی داشته باشد . به عنوان نمونه باری تهیه ی اسلاید و استفاده از آن در کلاس درس باید با پاورپوینت آشنا باشد . در اینجا لازم است اشاره ای شود به نرم افزار جئو جبرا شود این نرم افزار کاربرد وسیعی در آموزش ریاضی و خصوصا در هندسه دارد . نرم افزار جئو جبرا و آموزش آن در سایت جناب آقای افشین منش موجود می باشد . استفاده از کامپیوتر و نرم افزار های ریاضی علاوه بر آن که علاقه و انگیزه ی دانش آموزان را نسبت به ریاضی افزایش می دهد باعث تسریع و عمیق امر یاد دهی – یاد گیری می شود.

2-4 : استفاده از سرگرمی های ریاضی

متنوع کردن کلاس درس با طراحی معماها و سرگرمی ها و بازی های ریاضی مرتبط با موضوعات درسی می تواند در فعال کردن کلاس ریاضی نقش به سزایی داشته باشد . استفاده از معماها و سرگرمی های ریاضی می تواند صرفا برای درگیر کردن دانش آموزان با مسئله و تقویت قدرت تفکر در آن ها باشد و آن ها را با مراحل و روند تفکر و حل مسئله آشنا کند .

2-5 : تهیه ی بروشور ، روزنامه دیواری و پژوهش های دانش آموزی

فعالیت دانش آموزان در زمینه ی تهیه ی بروشور های ریاضی ، روزنامه دیواری ، مجلات ریاضی در سطح مدرسه و پژوهش در مورد موضوعات ریاضی و ... می تواند کلاس درسی را از حالت خشک و بی روح سنتی خارج کرده و دانش آموزان را با موضوعات درسی در گیر کند . برای تهیه ی موارد مذکور به دلیل وقت گیر بودن بهتر است قسمتی از کار در مدرسه و بقیه در خارج از مدرسه انجام شود .

2-6 : طراحی و برگزاری مسابقات ریاضی در خارج از کلاس

برگزاری مسابقات ریاضی هفتگی در مدرسه جهت درگیر کردن ذهن آن ها با ریاضی و فرایند حل مسئله و تقویت تفکر در آن ها کاری بسیار مفید می باشد . این کار می تواند به صورت مطرح کردن یک یا چند سوال ( معما ) و نصب آن در تابلو اعلانات مدرسه یا در صورت وجود در برد ریاضی مدرسه و تعیین جایزه به تفکیک پایه باشد .

2-7 : معرفی دانش آموزان موفق در پایان هر ماه

معرفی دانش آموزان موفق و دانش آموزانی که در حال پیشرفت هستند به صورت ماهیانه باعٍث ایجاد رقابت در بین آن ها می شود . در این مورد می توان از بسته های تشویقی خاصی متناسب با علائق دانش آموزان برای دانش آموزانی که معرفی می شوند در نظر گرفت ، مثلا برگزاری اردوهای تفریحی ، ورزشی و ... در سطح منطقه و یا این که بر گزاری مسابقات ورزشی بین معرفی شدگان و ...

2-8 : استفاده از کارت های تشویقی

برای از بین بردن اضطراب نمره در بین دانش آموزان می توان از کارت های تشویقی استفاده کرد که باعث رقابت بین آن ها نیز می شود . در این مورد به دانش آموزان ضعیفی که در حال پیشرفت هستند باید بیشتر بها داده شود . به عنوان مثال می توان دو نوع کارت عالی و ممتاز تهیه کرد . که به ازای هر 5 کارت عالی که دانش آموز از معلم کسب می کند یک کارت ممتاز از مدیر دریافت می کند و به ازای هر 5 کارت ممتاز جایزه ای متناسب با علائق او به وی اهدا می شود .

2-9 : گروه بندی کردن دانش آموزان

استفاده از گروه بندی می تواند به شیوه های مختلفی انجام شود و به عواملی نیز بستگی دارد . در گروه بندی ، دانش آموزان آزادی عمل بیشتری دارند ، فعالیت گروهی و تیمی را یاد می گیرند ، احترام به همدیگر را یاد می گیرند ، هر دانش آموز مطالبی را از بقیه ی اعضای گروه یاد می گیرد و ...

گرو ه بندی مزیت های زیادی دارد . برخی عواملی که به نحوه ی گروه بندی دانش آموزان تاثیر می گذارند عبارتند از :

- سطح علمی دانش آموزان

- تعداد دانش آموزان

- اندازه ی کلاس

- موضوع درس

- امکانات آموزشی و ...

2-10 : آشنایی معلم با آموزش مجازی و شبکه ی اینترنت و وبلاگ نویسی :

معلم قرن 21 باید با اینترنت و آموزش های مجازی و ... آشنایی کافی داشته باشد و دانش آموزان را با این موضوعات آشنا کند . هر چند بسیاری از دانش آموزان همگام با پیشرفت تکنولوژی پیش میروند و شاید بسیاری از آن ها اطلاعاتی بیشتر از معلمانشان دارند . در این مورد استفاده از موبایل دانش آموزان بسیار مفید خواهد بود به این صورت که معلم می تواند با موبایل دانش آموزان به اینترنت متصل شود و اطلاعاتی را راجع به موضوع درس از یکی از سایت های ریاضی دریافت کرده و در کلاس مطرح کند . که این کار فرهنگ استفاده از موبایل را نیز در بین دانش آموزان تغییر خواهد داد .

2- 11: مجلات رشد ریاضی ( رشد برهان ) :

آشنا کردن دانش آموزان با مجلات رشد ریاضی و استفاده از آن ها در کلاس درس جهت تقویت و تعمیق بنیه ی علمی دانش آموزان و همچنین جهت سرگرمی دانش آموزان که در این مورد می توان فعالیت های زیادی انجام داد . به عنوان نمونه می توان به وسیله ی کمیسیون یاددهی – یادگیری هر منطقه در جهت آشنایی بیشتر معلمان و دانش آموزان با مجلات رشد ، فعالیت هایی را انجام داد مثلا می توان با طراحی سوالاتی از مجلات مختلف رشد و برگزاری مسابقاتی بین معلمان و همچنین بین دانش آموزان انگیزه ی مطالعه ی این مجلات را افزایش داد . انجام این مسابقات بین دانش آموزان می تواند توسط مدیر مدرسه نیز انجام شود .

3- چگونه یک معلم فعال ، پر انرژی و تاثیر گذار باشیم ؟

- به روز نگه داشتن خود از طریق مطالعه ی کتب مرتبط و نشریات تخصصی و بررسی سایت های مرتبط و به روز

- مطالعه و بررسی عملکرد آموزش و پرورش سایر کشورها

- شرکت در کارگاه های ریاضی و کلاس های ضمن خدمت

- انجام تحقیقاتی در زمینه ی اقدام پژوهی

- تبادل نظر با سایر معلمان و داشتن ارتباط قوی و موثر با دانش آموزان

4- نتیجه گیری

معلم قرن 21 باید ویژگی های زیر را داشته باشد .

- خلاق باشد و در کلاس محیطی برای بروز خلاقیت ایجاد کند .

- در کلاس درس محیط پرسش گری ایجاد کند .

- از شکست واهمه نداشته باشد .

- خطر پذیر باشد .